Renk Nedir? Renk Nasıl Oluşur?
Renk cisim ve nesnelerin üzerine düşen ışığın farklı nitelikler taşıyarak ortama yansıttığı dağılım olarak nitelendirilir. Rengin var olup algılanabilmesi için ışığın olması gerekir. Tüm renkler beyaz ışığın farklı tonlarda kırılımıyla oluşmaktadır. İnsan gözü sadece beyaz ışığın yansıttığı renkleri görüp algılayabilir. Işık ve renkle olan ilişkiyi keşfeden ilk bilim insanı Isaac Newton’dur. Beyaz ve siyah teknik olarak bir renk değildir.
Ana Renkler Hangileridir?
Güneş ışığının bir prizmadan geçmesi ile yedi ana renk oluşmaktadır. Bu renkler mor, turkuaz, mavi, yeşil, sarı, turuncu ve kırmızıdır. Bu renkleri gök kuşağında oluşan ışık kırılmasında da gözlemleyebiliriz. Bu renklerin tamamının bir arada olması ile beyaz ışığı elde etmiş oluruz. Beyaz ışık beyaz bir nesneye çarptığında hiçbir rengi yansıtmadığı için beyaz olarak görünmeye devam eder.
Siyah ise üzerine düşen beyaz ışığın tüm renklerini eşit biçimde emdiğinden dolayı hiçbir rengi yansıtmamaktadır, bu nedenle gözümüze siyah olarak gözükür. Sanatçılar beyazı ve siyahı renk olarak tanımlayabilmektedir, fakat bilim insanları beyazı ve siyahı renk olarak tanımlamazlar. Beyaz tüm renkleri içerisinde barındıran ışıktır, siyah ise tüm renklerin yokluğu ile oluşan durumdur. Işığın frekans ve enerjisi taşıdığı dalga boyu ile algılanan rengi belirlemektedir.
Renk Spektrumu Nedir? Kullanılma Amacı Nedir?
Algıladığımız renklerin neredeyse tamamı ışığın dalga boyu aralıklarının tamamını içeren beyaz ışık biçimindedir. Beyaz ışığın kırılması ile ortaya çıkan görünür renklerin ölçümlenmesine verilen isimdir. Aynı zamanda görünür renk spektrumu olarak isimlendirilir, elektro manyetik spektrumun ultraviyole ve kızılötesi bölgesi arasında bulunur. Mikrodalgalar, kızılötesi IR ışınları ve radyo dalgaları üzerinde taşıdığı enerjiler düşük olduğundan dolayı canlılara zarar vermez.
Gama ışınları, ultraviyole ışınları ve kozmik ışınlar üzerinde taşıdığı yüksek enerjiden dolayı canlılara zarar verir. Bu duruma en iyi örnek güneşin yaymakta olduğu ultraviyole radyasyon ışınları gösterilebilir. Renk spektrumu dalga boyu (wavelenght) ile ölçülmektedir. Yapılan ölçümde elde edilen verilerin tamamı nanometre seviyesinde yapılır. İnsan gözünün algıladığı renk spektrumu 740 – 380 dalga boyları arasındadır.
Algıladığımız renklerin dalga boyları renk spektrumuna göre;
740 – 625 Kırmızı
625 – 590 Turuncu
590 – 565 Sarı
565 – 520 Yeşil
520 – 500 Turkuaz
500 – 435 Mavi
435 – 380 Mor
Günümüzde renkleri daha tutarlı ve doğru kullanabilmek için uygulandığı ve kullanıldığı alanlara göre sınıflandırmaktayız. En iyi ve doğru rengi elde edebilmek için oluşturulan renk standartları aşağıda detaylı olarak yer almaktadır.
RGB Renk Nedir ve Kullanım Alanları
Rgb renk düzeni dijital ortamda ve ekranlarda kullanılan renk düzenini ifade etmektedir. Televizyon ekranları, monitörler, tablet ve telefonlar bu renk standartları ile uyumlu olarak çalışmaktadır. Kırmızı, yeşil ve mavi renklerden meydana gelmektedir. İnsan gözünün ve görünür renk spektrumunda var olan renklerden birini elde etmek için bu üç renk birleştirilerek kullanılır.
CMYK Renk Nedir ve Kullanım Alanları
CMYK matbaa ve dijital baskıda kullanılan mürekkeplerin baş harflerinin bir arada kullanılması ile meydana gelmiştir. Bunlar; C: Cyan (Cam Göbeği) M: Magenta (Pembe) Y: Yellow (Sarı) K: Black (Siyah). Basılı olarak gördüğümüz tüm kataloglar, dergiler, broşürler veya gazeteler bu CMYK renk sistemi kullanılarak renklendirilir. Bu renk türü baskı için dünya genelinde standart olarak kabul edilir ve uygulanır. Bu dört renk baskı aşamasında maskelenerek veya renklerin üst üste gelecek şekilde uygulanması durumunda alternatif renkler oluşturulur.
Hex Renk Nedir ve Kullanıldığı Alanlar
Genel olarak web renkleri olarak kullanılmaktadır, gezindiğimiz tüm web sitelerinin görünümünde kullanılan renkler hex renklerinden oluşmaktadır. Web sayfalarını renklendirmek günümüzde RGB renk uzay aralığı da web tarayıcıları tarafından desteklenmektedir. Hex renkler aynı zamanda HTML, CSS ve SVG vektör bazlı dosyalar için de kullanılır.
HSB Renk Nedir ve Kullanım Alanları
HSB renk modeli, rengin tanımlanması için renk bileşeni olarak ton (H) renk doygunluğu (S) ve siyah doğruluğu (B) kullanarak çalışmaktadır. HSB renk modeli aynı zamanda HSV olarak da bilinmektedir (Renk bileşenlerinin tonu, doygunluğu ve doğrulu). Doygunluk bir rengin netliğini, canlılığını ve kontrast yüzdesini tanımlar. Doygunluk değeri 0 ile 100 arasında bulunan değerlerle tanımlanır, renk değeri ne kadar yüksek olursa rengin canlılığı o kadar fazla olur.
Parlaklık renk içerisinde bulunan beyaz değerine karşılık gelmektedir, doygunluk değeri gibi parlaklık değeri de 0 ile 100 değeri arasında bir değere sahip olur. Bu değer ne kadar yüksek olursa elde edeceğiniz renkte aynı şekilde parlak bir görünüme kavuşur. Bu renk modelinde siyah da renk değerlerinde ortaya çıkartılan rengin daha fazla koyu bir görünüme girmesi amacı ile kullanılır. Aynı şekilde 0 ile 100 arasında bulunan değer aralıklarının arttırılması veya alçaltılması ile ortaya çıkan renk üzerinde koyu veya açık görünümler elde edilebilir.
Pantone ve Spot Renk Nedir ve Kullanım Alanları
Tasarım ve baskı endüstrisi ile yakından ilgilenmiyorsanız Pantone ve spot renk terimlerine yabancı olabilirsiniz. Pantone renkleri ile zift siyah, parlayan sarı, refleks mavi, florasan yeşil gibi benzersiz renklere merhaba diyebilirsiniz. Bu renkleri birçok alanda baskı alabilmenize ve kullanabilmeniz için olanak sağlamaktadır. Pantone veya spot renk kullanarak elde edeceğiniz baskıların en belirgin özellikleri şöyle sıralayabiliriz.
Karma boya veya cmyk baskıya nazaran daha tutarlı, stabil ve Pantone markasına özel renkleri kullanabilmenizi sağlamaktadır. Bu renklerin diğer baskı tekniklerine göre farklılıkları ise en iyi renk değerini ve görüntüsünü elde etmenizi amaçlamaktadır. Markanız için kullanmakta olduğunuz logo, kurumsal kimlik, ürün, ambalaj, etiket gibi materyallerde her zaman doğru çıktılar alabilirsiniz.
LAB Renk Nedir ve Kullanım Alanları
Grafik tasarım programları ile yakınlığınız veya kullanmışlığınız varsa renk seçim araçlarında bulunan birden fazla renk değerinin yer aldığı bir bölümü görmüş olmalısınız. LAB color’un rengi temsil etmek biçimi diğerlerine nazaran çok farklı bir yapıdadır. L değeri siyahı B değeri beyazı temsil eder 100 değeri ile bunlar arasında koyuluk ve hafiflik dengeleri ayarlanmaktadır. A ise kırmızı ve yeşil arasında yer alan bir dengeyi temsil eder.
İlginizi çekebilir; renklerle alakalı bir diğer makalemiz olan Logo Tasarımında Renk Seçimi‘ne de göz atabilirsiniz.
